မွေးမြူရေးသုတေသနဦးစီးဌာန
ဌာနအကြောင်း
နိဒါန်း
၁။ မြန်မာနိုင်ငံသည် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများကို အဓိကထားလုပ်ကိုင်ပြီး မြစ်ချောင်းများ ပေါများ၍ ရေခံမြေခံကောင်းမွန်သောကြောင့် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများ အောင်မြင်ဖြစ်ထွန်း သော နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်ပါသည်။ နိုင်ငံတော်မှချမှတ်ထားသော မွေးမြူရေး ရေလုပ်ငန်းသုတေသန ဆိုင်ရာမူဝါဒများကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရန် မွေးမြူရေးသုတေသနလုပ်ငန်းများကို ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်အောင် တီထွင်ဆန်းသစ်ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်နှင့် ရေရှည်တည်တံ့သည့် နိုင်ငံ့စီးပွားဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်မှုကို အထောက်အကူပြုနိုင်ရန် ရည်ရွယ်၍ မွေးမြူရေးသုတေသနဦးစီးဌာနကို (၁-၄-၂၀၂၂) ရက်နေ့တွင် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပါသည်။ ယခုအခါ မွေးမြူရေးသုတေသနဦးစီးဌာနအနေဖြင့် မွေးမြူရေး ဆိုင်ရာသုတေသနလုပ်ငန်းများ အောင်မြင်စွာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန်အတွက် တိုင်းရင်းတိရစ္ဆာန် မျိုးရိုးဗီဇထိန်းသိမ်းခြင်း၊ မျိုးကောင်းမျိုးသန့်များ မွေးမြူထုတ်လုပ်နိုင်ရန် မျိုးထိန်းခြင်း၊ မျိုးမြှင့်တင် ခြင်း စသည့်လုပ်ငန်းများ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။
မွေးမြူရေးသုတေသနဦးစီးဌာန နောက်ခံသမိုင်း
၂။ ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်၊ အိမ်စောင့်အစိုးရအဖွဲ့ရုံး၏ (၂၆-၈-၂၀၂၁)ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၅၀/၂၂၀-လမ်းညွှန် ၃-၁/ အဖရ(၂၀၂၁) ပါအရ (၁၇-၈-၂၀၂၁)ရက်၌ ကျင်းပပြုလုပ်သည့် ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ နေပြည်တော်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အစည်းအဝေးတွင် “မွေးမြူရေးသုတေသန ဦးစီးဌာန ဖွင့်လှစ်နိုင်ရေး အမြန်ဆုံးဆောင်ရွက်ရန်” လမ်းညွှန်ချက်ကို အောင်မြင်အောင် အကောင် အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်သည့်အနေဖြင့် စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးနှင့် ဆည်မြောင်းဝန်ကြီးဌာနသည် “မွေးမြူရေးသုတေသနဦးစီးဌာန’’ ဖွဲ့စည်းနိုင်ရေး ရေးဆွဲအဆိုပြုတင်ပြခဲ့ရာ ပြည်ထောင်စုအစိုးရ အဖွဲ့၏ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ (၂)ရက်(ဗုဒ္ဓဟူး)နေ့တွင် ကျင်းပပြုလုပ်သည့် ပြည်ထောင်စု အစိုးရအဖွဲ့ အစည်းအဝေးအမှတ်စဉ်(၁/၂၀၂၂)၏ သဘောတူညီချက်အရ စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးနှင့် ဆည်မြောင်းဝန်ကြီးဌာန ကြီးကြပ်မှုအောက်တွင် “မွေးမြူရေးသုတေသနဦးစီးဌာန” ကို အရာထမ်း ရာထူး (၂၀၁)နေရာ၊ အမှုထမ်းရာထူး (၄၄၀) နေရာ စုစုပေါင်း ရာထူး (၆၄၁)နေရာဖြင့် အသစ်တိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းခွင့် ပြုခဲ့ပါသဖြင့် စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးနှင့် ဆည်မြောင်းဝန်ကြီးဌာန၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးရုံး၏ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ (၁၀)ရက်နေ့ ရက်စွဲပါ အမိန့်ကြော်ငြာစာ အမှတ်၊ ၆၀/၂၀၂၂ ဖြင့် မွေးမြူရေးသုတေသနဦးစီးဌာန အသစ်ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးနှင့် ဆည်မြောင်းဝန်ကြီးဌာန ကြီးကြပ်မှုဖြင့် (၁-၄-၂၀၂၂)ရက်တွင် နေပြည်တော်၌ အောင်မြင်စွာ ဖွင့်လှစ်နိုင်ခဲ့ပါသည်။
မူဝါဒများ(Policy)
၃။ မွေးမြူရေးသုတေသနဦးစီးဌာန၏ မူဝါဒများမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ပါသည် -
(က) မွေးမြူရေးနှင့်ရေလုပ်ငန်းကဏ္ဍအလိုက် သုတေသနလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး နှင့် ခေတ်မီနည်းပညာများပြန့်ပွားရေးကို ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍမှ ပူးပေါင်းပါဝင်လာစေရေး အားပေးဆောင်ရွက်ခြင်း၊
(ခ) မွေးမြူရေးနှင့်ရေလုပ်ငန်းများတွင် ခေတ်မီနည်းပညာများ အပြန်အလှန် ဖလှယ်ရရှိ နိုင်ရေးအတွက် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း၊
(ဂ) မျိုးရိုးဗီဇအရင်းအမြစ်များ ထိန်းသိမ်းခြင်း၊ တိရစ္ဆာန်သယံဇာတ ထိန်းသိမ်းခြင်း၊ ရာသီဥတုနှင့် ပိုးမွှားရောဂါဒဏ်ခံနိုင်ရည်ရှိသည့် သားငါးတိရစ္ဆာန် မျိုးကောင်းမျိုးသန့် များ ထုတ်လုပ်ခြင်း၊
(ဃ) တိရစ္ဆာန်သယံဇာတ အရင်းအမြစ်များ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ခြင်းကို သက်ဆိုင်ရာ
ဌာနများ၊ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း၊
(င) မွေးမြူသူ တောင်သူလယ်သမားများနှင့် ရေလုပ်သားများကို ပညာပေးလုပ်ငန်းများ အား အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများ၊ အစိုးရမဟုတ်သော အဖွဲ့အစည်းများ၊ အရပ်ဖက်လူမှု အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပုဂ္ဂလိကအဖွဲ့အစည်းများအားလုံး၏ ပူးပေါင်း ပါဝင်ဆောင်ရွက်မှု ဖြင့် တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊
(စ) မွေးမြူရေးထုတ်ကုန်ဈေးကွက်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အရည်အသွေး စံချိန် စံညွှန်းဆိုင်ရာ သတ်မှတ်ချက်များ ညှိနှိုင်းရေးဆွဲခြင်း၊ ဈေးနှုန်းနှင့် ကုန်သွယ်မူဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်များ ဖြန့်ဝေခြင်းတို့တွင် ပူးပေါင်းပါဝင်ဆောင်ရွက်ခြင်း။
မျှော်မှန်းချက်(Visions)
၄။ နိုင်ငံတကာနှင့်ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းရှိသည့် ရေရှည်တည်တံ့သော အားလုံးပါဝင်သည့် မွေးမြူ ထုတ်လုပ်မှုစနစ် ထွန်းကားစေခြင်းဖြင့် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံ၍ အာဟာရပြည့်ဝစေပြီး မွေးမြူသူများနှင့် ကျေးလက်နေပြည်သူများ၏ လူမှုစီးပွားဘဝ မြင့်မားလာစေရန်နှင့် နိုင်ငံစီးပွားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို တီထွင်ဆန်းသစ်သော မွေးမြူရေးသုတေသနလုပ်ငန်းများဖြင့် အထောက်အကူပြုရန်။
ရည်မှန်းချက်များ (Objectives)
၅။ (က) နိုင်ငံတကာအဆင့်မီနှင့် အမျိုးသားအဆင့် မွေးမြူရေးနှင့် ရေလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ သုတေသနအဖွဲ့အစည်းအဖြစ် သုတေသနစနစ်တည်ထောင်ပြီး ကဏ္ဍအလိုက် သုတေသန လုပ်ငန်းများနှင့် လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆောင်ရွက်နိုင်ရန်။
(ခ) မွေးမြူရေးနှင့် ရေလုပ်ငန်းကဏ္ဍအတွက် မျိုးရင်းမျိုးစစ်များထိန်းသိမ်းခြင်းနှင့် စီမံခန့်ခွဲခြင်း၊ မျိုးထိန်းမျိုးပွားခြင်း၊ မျိုးကောင်းမျိုးသန့် ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ အစာအာဟာရ ဖွံ့ဖြိုးရေး စီမံခန့်ခွဲခြင်း၊ ရောဂါကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်းနှင့် ကုသခြင်းဆိုင်ရာလက်တွေ့အသုံးချ နိုင်သည့် နည်းပညာရပ်နှင့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှုများ ရရှိရန်အတွက် သုတေသန ပြုလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရန်။
(ဂ) မွေးမြူသူတောင်သူလယ်သမားများနှင့် ရေလုပ်သားများ၏ မွေးမြူရေးနှင့် ရေထွက် ကုန်ပစ္စည်း များကို ဈေးကွက်ဝင် အရည်အသွေးမြင့်မားသည့် ထုတ်ကုန်များအဖြစ် ရရှိစေရေး ဈေးကွက်သုတေသနပြုလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရန်။
လုပ်ငန်းတာဝန်များ(Missions)
၆။ မွေးမြူရေးသုတေသနဦးစီးဌာန၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ပါသည် -
(က) ဒေသအလိုက် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးနှင့် အာဟာရပြည့်ဝသည့် မွေးမြူရေး၊ ရေလုပ်ငန်း
ထုတ်ကုန်ဆိုင်ရာ သုတေသနလုပ်ငန်းများ၊
(ခ) ရေရှည်တည်တံ့မည့် မွေးမြူရေး ရေလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ သုတေသနလုပ်ငန်းများ၊
(ဂ) အစားအစာသိပ္ပံဆိုင်ရာနည်းပညာနှင့် အရည်အသွေးမြင့်မားသည့် ထုတ်ကုန်များ ဖွံ့ဖြိုးရေးကွင်းဆက်ဆိုင်ရာ သုတေသနလုပ်ငန်းများ၊
(ဃ) မွေးမြူစီးပွားရေးနှင့် လူမှုစီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆိုင်ရာ သုတေသနလုပ်ငန်း
များ၊
(င) ကုန်းနေရေနေ တိရစ္ဆာန်မျိုးရိုးဗီဇနှင့် သဘာဝအရင်းအမြစ်များ ထိန်းသိမ်းခြင်း ဆိုင်ရာ သုတေသနလုပ်ငန်းများ၊
(စ) မျိုးမွေးမြူထိန်းသိမ်းခြင်း၊ မျိုးကောင်းမျိုးသန့်အသစ်များ ဖော်ထုတ်ခြင်းဆိုင်ရာ
သုတေသနလုပ်ငန်းများ၊
(ဆ) မွေးမြူရေး ရေလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ သုတေသနလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးရေးနှင့် ဖြန့်ဝေခြင်း
လုပ်ငန်းများ၊
(ဇ) ဈေးကွက်ဝင် တန်ဖိုးမြှင့်တိရစ္ဆာန်ထွက်ပစ္စည်းများ ထုတ်လုပ်မှုကွင်းဆက်ဆိုင်ရာ
သုတေသနလုပ်ငန်းများ။
ဌာန၏လက်ရှိဆောင်ရွက်ထားရှိမှုများ
၇။ မွေးမြူရေးသုတေသနဦးစီးဌာနအနေဖြင့် ဆောင်ရွက်သွားမည့် သုတေသနလုပ်ငန်းများ၏ ရလဒ်များကို မွေးမြူရေးလုပ်ကိုင်သူပြည်သူများထံ အသိပညာ၊ နည်းပညာအဖြစ်ဖြန့်ဝေရန် အဓိက ရည်ရွယ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး နည်းပညာနှင့် သုတေသနရလဒ်များကို မွေးမြူသူများရရှိကာ ပြန်လည်ဖြန့်ဝေအသုံးချခြင်းဖြင့် မွေးမြူရေးနှင့်ရေလုပ်ငန်းကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာမည်ဖြစ်သဖြင့် ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ(နေပြည်တော်)အပါအဝင် တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်(၉)ခုရှိ အောက်ဖော်ပြပါ ကုန်းသတ္တဝါဆိုင်ရာသုတေသနစခန်း(၇)ခုနှင့် ရေသတ္တဝါဆိုင်ရာသုတေသနစခန်း(၇)ခု၊ စုစုပေါင်း ဒေသဆိုင်ရာသုတေသနစခန်း(၁၄)ခုတွင် သုတေသနလုပ်ငန်းများဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်-
(က) ကုန်းသတ္တဝါဆိုင်ရာသုတေသနစခန်းများ
(၁) အပူပိုင်းဒေသ စားမြုံ့ပြန်သတ္တဝါ (ကျွဲ၊ နွား) သုတေသနစခန်း (ပွင့်ဖြူ)၊
(၂) အပူပိုင်းဒေသ အသားစားနွား၊ နို့စားနွား သုတေသနစခန်း (ပျော်ဘွယ်)၊
(၃) အပူပိုင်းဒေသ စားမြုံ့ပြန်သတ္တဝါ (ကျွဲ၊ နွား၊ သိုး၊ ဆိတ်) သုတေသနစခန်း (မြိုင်)၊
(၄) အအေးပိုင်းဒေသ စားမြုံ့ပြန်သတ္တဝါ (ကျွဲ၊ နွား၊ သိုး၊ ဆိတ်) သုတေသနစခန်း (ဆီဆိုင်)၊
(၅) မိုးများရပ်ဝန်းဒေသ ဝက်၊ ကြက်နှင့်ဘဲမျိုးများ (ကြက်၊ ကြက်ဆင်၊ ငုံး၊ ဘဲငန်း၊ မန်ဒါလီ)သုတေသနစခန်း (ဘုရားကြီး)၊
(၆) အအေးပိုင်းဒေသ မြင်း၊ မြည်း၊ လား သုတေသနစခန်း (တောင်ခမ်း)၊
(၇) အပူပိုင်းဒေသ ပျား၊ နွားနောက်၊ မြင်း၊ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်နှင့် တောရိုင်းတိရစ္ဆာန် သုတေသနစခန်း (ရွှေမြို့)။
(ခ) ရေသတ္တဝါဆိုင်ရာသုတေသနစခန်းများ
(၁) ရေချိုငါးသုတေသနစခန်း (မန္တလေး)၊
(၂) ရေချိုငါးသုတေသနစခန်း (ပန်းတနော်)၊
(၃) ရေချို/ရေငန်ပုစွန်သုတေသနစခန်း (ချောင်းသာ)၊
(၄) ရေငန်ငါးသုတေသနစခန်း (ကျွန်းစု)၊
(၅) ရေငန်ပုစွန်သုတေသနစခန်း (ဝမော်)၊
(၆) ရေငန်ငါး/ပုစွန်သုတေသနစခန်း (သံတွဲ)၊
(၇) အအေးပိုင်းငါးသုတေသနစခန်း (ပူတာအို)